Uwaga!


Wszystkie teksty zawarte na blogu Aleksandrowe myśli, chronione są prawem autorskim [na mocy: Dz.U.1994 nr24 poz.83, Ustawa z dnia 4 lutego 1994r o prawie autorskim i prawach pokrewnych]. Kopiowanie treści, choćby fragmentów oraz wykorzystywanie ich w innych serwisach internetowych, na blogach itp itd wymaga pisemnej zgody autorki bloga.

Translate

Łączna liczba wyświetleń

"Przeżyłem sowieckie łagry. Wspomnienia" Józef Hermanowicz

Sowieckie łagry- to obozy pracy przymusowej, a dla wielu to synonim piekła. Te dwa słowa w każdym budziły ogromne przerażenie, a dla tych co przetrwali okazał się koszmarem trawiącym ciała i umysły przez wiele, wiele lat.
Sowieckie łagry wielu z nas zna z lektur szkolnych: "Inny świat" Gustawa Herlinga- Grudzińskiego czy "Archipelag Gułag" Aleksandra Sołżenicyna. Książki te poznajemy w młodym wieku, kiedy nie wszyscy  jesteśmy jeszcze gotowi, zbyt dojrzali emocjonalnie i psychicznie by taki ogrom cierpienia, bólu przyjąć, zrozumieć i zapamiętać. Poza tym czytanie takich książek, często pod przymusem nauczyciela przynosi wiele więcej strat niż korzyści. Są one odczytane bez namysłu, byle szybciej i mieć z głowy. A nad losem nieszczęśników, więźniów sowieckiej ustroju i propagandy trzeba się pochylić z godnością i szacunkiem, ku pamięci, by historia wreszcie przestała zataczać koła.

Ksiądz Józef Hermanowicz urodził się w 1890 roku, był z pochodzenia Białorusinem. Od wczesnej młodości pisywał i publikowała opowiadania, wiersze, bajki, powieści. Jego teksty cieszyły się powszechną sympatią i krytyków i czytelników. W 1932 roku podjął pracę na misji w Harbinie w Chinach. Przez wiele lat współtworzył i nauczał w przykościelnym liceum. Wraz z rokiem 1948 nadeszły zmiany. 22 grudnia chińska milicja likwiduje misję i aresztuje księży, w tym Józefa Hermanowicza. Po długim, żmudnym, ciężkim zarówno dla ciała i umysłu procesie, zostaje skazany na 25 lat pobytu w sowieckich łagrach.

"Przeżyłem sowieckie łagry" jest zapisem wspomnień Józefa Hermanowicza z najcięższego, najbardziej wyniszczającego doświadczenia w jego życiu. Czyni to w sposób łagodny, z pewną nutą dowcipu i ironii. Nie męczy czytelnika suchymi faktami, nie zarzuca nas wszechobecnym cierpieniem, nienawiścią. Wręcz odwrotnie, co mnie zadziwiło, starł się zrozumieć wroga, tłumaczyć jego zachowania. Wyrozumiałość jest jego największą zaletą. Nie znaczy to jednak, że Józef Hermanowicz czuł się w łagrach jak na wakacyjnym wypoczynku. Nie. Wiele wycierpiał, kilkakrotnie był na granicy życia i śmierci i tylko wiele cudownych zbiegów okoliczności pozwoliło mu przetrwać ten koszmar. Sam Hermanowicz opisywał te wydarzenia jako wyjątkową opiekę boską:

" Bóg strzegł mnie jak "źrenicy oka" i chował mnie "w cieniu swych skrzydeł""


Na wielu stronach możemy wyczytać wyrazy podziękowania dla osób, które przyczyniły się do polepszenia bytu księdza w sowieckim więzieniu. Większość więźniów traktowało siebie nawzajem z przyjaźnią i szacunkiem. Dzielili się dobrami otrzymywanymi z domu, co przy głodowych racjach żywieniowych było nie lada wyrzeczeniem. Wzruszył mnie opis podziału jednego, małego,zwiędłego jabłka. Dobrze jest przekonać się, że w czasach kiedy ludzi traktowano gorzej niczym zwierzę, ten pozostał człowiekiem. Takich przykładów jest mnóstwo we "Wspomnieniach". Podkreślają one ciężki los, trudy przetrwania, rozpaczy, przeraźliwego głodu, zobojętnienia ale także dodają otuchy i nadziei.
Józef Hermanowicz wprowadzi nas również w arkana katorżniczej pracy, którą wykonywał sam jak i pozostali współwięźniowie. Sam pracował: w ogrodzie męczony tysiącami meszek, przy wyrębie drzew i w tartaku,w szpitalu przy prowadzeniu ksiąg, dyżurny do rozdzielania posiłków czy opiekun trojga niewidomych.

Józef Hermanowicz niejednokrotnie zaskoczy czytelnika swoją butną i zdecydowana postawą. Potrafił "postawić" się swoim katom, prześladowcom i zawsze z tych starć wychodził obronną ręką. Takie postępowanie wzbudzało respekt i szacunek, choć nie obyło się również bez trwożnego odwracania przez ramię w oczekiwaniu ciosu.
Wszechobecny bród, głód, choroby i praca ponad siły, co róż wyniszczały i doprowadzały do śmierci kolejnych współwięźniów. Wtedy wiara i całkowite poddanie się woli bożej trzymało więźniów w jako takiej równowadze psychicznej, wzmacniała ich ducha i pozwalała przeżyć najgorsze. Józef Hermanowicz choć narażony na surowe sankcje, w tym zwiększenie wyroku, konspiracyjnie odprawiał msze, organizował opłatki czy wino mszalne.
Wielu teraźniejszych księży powinno uczyć się od Józefa Hermanowicza tak dojrzałego stosunku do wiary i swoich wiernych.

"Przeżyłem sowieckie łagry" to zupełnie nowe spojrzenie na historię, którą znamy. Cierpienia, rozpacz, trwoga, ból są w niej obecne, namacalne. Jednak są one łatwiej przyswajalne przez pogodny i dowcipny ton, z którego znany był Józef Hermanowicz.

Polecam.


Cytaty z książki:

1. "Oto jak Sojuz rozumie szpiegostwo: Jeśli ktoś może być szpiegiem, to jasne, że nie może nim nie być."
2. "Miałem też i gościa- była to wielka i bardzo zagłodzona pluskwa. Pewnie wysłana na zwiady- odbyła wielką podróż, aby znaleźć świeżą krew. Ale ja, nie biorąc pod uwagę jej pionierskich zapędów i nie patrząc, że przyszła w delegacji, bez sądu skazałem ją na śmierć...za szpiegostwo."
3. "I mnie pociesza, mówiąc, że w więzieniu najgorsze są pierwsze trzy dni, ciężkie pierwsze trzy miesiące i nudne pierwsze trzy lata, a później jest już zupełnie dobrze, bo do wszystkiego można się przyzwyczaić."


Józef Hermanowicz "Przeżyłem sowieckie łagry. Wspomnienia", Promic 2012, wydanie II, ISBN: 978-83-7502-362-6

5+/6


Za egzemplarz recenzyjny bardzo dziękuję Pani Annie z wydawnictwa Promic :)






Książka przeczytana w ramach wyzwania History Books



19 komentarzy :

  1. Po książkę na pewno sięgnę, albowiem bardzo lubię książki związane z wszelkiego rodzaju historią a w szczególnością w wojnami światowymi. Dodatkowo zachęcająca recenzja ;))

    OdpowiedzUsuń
  2. Ojj chyba jednak nie dla mnie :)

    OdpowiedzUsuń
  3. Uwielbiam książki historyczne, ale to nie jest mój przedział czasowy. To ciekawe, że Hermanowicz zachował tyle "siebie" by walczyć, sprzeciwiać się, pyskować. Przecież w łagrach łamano najpierw ducha. Podziwiam go.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Sam się sobie dziwił i niejednokrotnie to powtarzał :)

      Usuń
  4. Bardzo lubię książki historyczne i tak jak poprzedniczka, szczególnie zainteresowana jestem tematem I i II wojny.

    OdpowiedzUsuń
  5. Po tę książkę chętnie sięgnie mój mąż, lubi czytać książki historyczne.

    OdpowiedzUsuń
  6. Niestety ale ja pasuję tym razem:)

    OdpowiedzUsuń
  7. Niezwykle trudna tematycznie książka. Nie wiem, czy na chwilę obecną jestem w stanie czytać takie mocne, poruszające historie.

    OdpowiedzUsuń
  8. Cenię tę książkę bardzo wysoko, bez wątpienia jest to coś innego niż wszystkie książki historyczne, nie ma suchych faktów, a i wydanie jest piękne :)

    OdpowiedzUsuń
  9. Jeżeli tylko będę miała możliwość, z pewnością przeczytam tę książkę.
    Pozdrawiam!!

    OdpowiedzUsuń
  10. Ufff to nie dla mnie. Z wiekiem coraz mniej mam sił na czytanie i oglądanie takich rzeczy. Wiem że tak się działo w trakcie wojny, ale jak o tym czytam lub oglądam rozpadam się w kawałeczki i długo nie mogę pozbierać :(

    OdpowiedzUsuń
  11. Zapowiada się ciekawie :)
    ps. Zgłosiłaś się do mojego konkursu, jednakże zapomniałaś napisać adres email. Bardzo, ale to bardzo proszę dopisz mi go, gdyż w razie czego nie będę miała jak się z Tobą skontaktować.
    Pozdrawiam :)

    OdpowiedzUsuń
  12. Lubie takie wartościowe pozycje! Dopisuje do listy na przyszłość :)

    OdpowiedzUsuń
  13. Literatura poruszająca tematykę wojenną to jedna z tych, które lubię ja, mój dziadek i mój chłopak (oni troszkę bardziej, ale co tam :P) Na pewno przeczytam, skoro polecasz.

    OdpowiedzUsuń
  14. PIETRZAK TADEUSZ - Lwowiak z Łyczkowskiej, wychowanek Pogoni Lwów (absolwent Liceum Handlowego na Skarbkowskiej i niedoszły student I roku Uniwersytetu Jana Kazimierza) zagarnięty przez NKWD już w październiku 1939 z wyrokiem artykułów KK ZSRR: 58-6,-8,-9 i 10 na karę śmierci, zamienioną w 1942 już tylko wg art. 58-8 i 58-10 na 10 lat "łagrów strogowo rezima". Po 3 latach prac przy wyrębie lasów w tajdze osiadł na "wczasach" w najcięższym (w opinii Rosjan) łagrze sowietskim - pod Norylskiem. We wrześniu 1948 nieodbytą część kary zamienili mu na "wydworienie za priedeły ZSRR". Niestety nie spisał wspomnień, były zbyt okrutne. Do Lwowa nie chciał już nigdy pojechać (podobnie jak jego bracia i siostry). Mówił, że by mu serce pękło. O władzy radzieckiej i ich polskich sługusach miał zdanie identyczne co do joty jak jego kolega z najbliższego sąsiedztwa - Zbigniew Herbert

    OdpowiedzUsuń

Bardzo dziękuję za odwiedziny i pozostawiane komentarze :)
Wszystkie czytam i staram się odpowiedzieć na każde pytanie.
Pozostawiam sobie możliwość usuwania Spamu i komentarzy wulgarnych czy obraźliwych...


Administrator strony Aleksandrowe myśli korzysta z systemu komentarzy Disqus. Adresy IP i adresy e-mailowe są przechowywane przez administratora Disqus'a. Zakładając stronę na platformie Disqus wyrażasz zgodę na przetwarzanie danych osobowych.
Aleksandrowe myśli © 2015. Wszelkie prawa zastrzeżone. Szablon stworzony z przez Blokotka