Opowieść z duchami, czyli... Teoria niegrzecznej dziewczynki, Hubert Haddad

Premiera: 18 marzec 2015

Książka "Teoria niegrzecznej dziewczynki" Huberta Haddad'a zwróciła moją uwagę skromną, a jednocześnie nastrojową okładką oraz intrygującą zapowiedzią seansów spirytystycznych w jej wnętrzu. Zawsze ciekawił mnie świat metafizyczny i kontakt pomiędzy światem umarłych, a żywych. Czy jest możliwy? A może śmierć jest końcem wszystkiego co znamy? Każdy z nas choć raz zastanowił się czy świat duchów rzeczywiście istnieje. Czy zmarli bliscy otaczają nas swoją opieką, czy nadal interesuje ich nasze życie. My również chcielibyśmy wiedzieć czy po śmierci czeka na nas inna rzeczywistość, co tam zastaniemy, czy należy się bać ostatecznego.

Połowa XIX w., Hydesville w stanie Nowy Jork. Kate i Margaret Fox wraz z rodzicami mieszkają na farmie, w małym drewnianym domku. Żyją biednie, skromnie, bez rozgłosu dopóki dziewczynki nie zaczynają słyszeć tajemniczych postukiwań. Okazuje się, że dom jest nawiedzony przez ducha, którego z czasem nazwano  Mr Splitfoot.  Siostry Fox zostają uznane za medium, za którego pośrednictwem można porozumieć się ze zmarłymi. Mieszkańcy wioski zaczynają tłumnie wykorzystywać zdolności Kate i Margaret. Nie podoba się to duchownym, którzy stracili autorytet i uwagę swoich wiernych. Na rodzinę Fox nałożono ekskomunikę, wygnano z Hydesville i pod groźbą wykluczenia ze społeczeństwa zakazali z nimi wszelkich kontaktów.

"Kategorycznie potępiamy dialog ze zmarłymi i uznajemy go za niedorzeczny i heretycki. Nekromanci to oszuści, którzy w złej wierze posługują się pamięcią, by żywić zepsutą krwią demony nieszczęścia i urazy."

Rodzina przenosi się do Nowego Jorku i przy pomocy krewnej Leah Fish otwierają pierwsze centrum spirytystyczne znane jako Fox & Fish Spiritualist Institute, które szybko zyskuje sławę. Nastolatki za pomocą specjalnie opracowanego precyzyjnego systemu wystukiwania liter alfabetu porozumiewają się z konkretnym duchem i przynoszą ukojenie jego żywym bliskim.

Co oprócz sławy przyniósł siostrom ten dar? Sławę, szacunek, nienawiść, miłość? Koniecznie musicie przeczytać.


Opowieść Huberta Haddad'a została oparta na prawdziwych wydarzeniach. Siostry Fox żyły naprawdę i były inicjatorkami powstania nowego ruchu społecznego: towarzystwa spirytualistycznego, które łączyło wiarę w duchy z radykalnym programem reform społecznych (abolicja i prawo głosu dla kobiet). Początkowo rozrywkowy charakter seansów zmienił się w przedstawienia o charakterze kultu religijnego przyciągającego poważnego, bogatego i wykształconego przedstawiciela publiczności. Dziewczyny wstrząsnęły poukładanym, purytańskim światem i otworzyły drzwi do zaświatów. Co więcej przetarły drogę tym, którzy upatrzyli sobie w postaci medium całkiem niezłe zarobki, sławę i szacunek. Nic dziwnego, że Kate i Margaret miały swoich naśladowców, mniej lub bardziej udanych.

I tu rodzi się pytanie. Czy zdolności sióstr Fox to prawdziwy dar czy zgrabne oszustwo?

Człowiek, który traci bliskie osoby i nie może pogodzić się z tą stratą jest w stanie wiele poświęcić by choć przez chwilę pobyć z ukochanymi. Medium mogły przecież wykorzystywać te emocje, dawać złudną nadzieję ale i odpowiedzi na fundamentalne pytania o życie po życiu oraz wzmocnić wiarę. Jak odróżnić oszusta od prawdziwych umiejętności? Czy można dostrzec prawdę i jak to zrobić?

"Taki już los medium, pocieszanie!"

Styl Huberta Haddad'a nie każdemu może przypaść do gustu. Autor powoli, melancholijnie i mnogością metafor, opisów i bogactwa języka buduje napięcie, rozedrganą atmosferę  i opisuje złożoność świata uczuć, emocji i metafizyki. Tu nie wartka akcja jest ważna, a umiejętność i uwrażliwienie na drugiego człowieka, które w pełni posiadły bohaterki książki. Hubert Haddad z powodzeniem wciąga nas w świat duchów i XIX wiecznego społeczeństwa rozdartego pomiędzy kościołem i swoją wiarą,  a nowym, nieznanym doświadczeniom, które w jednej chwili stały się rewolucją moralną zmieniającą oblicze świata.

"Teoria niegrzecznej dziewczynki" to zaskakująca książka o kobietach, które wyszły na przeciw oczekiwaniom żywych względem umarłych i złotymi głoskami zapisały się na kartach historii Stanów Zjednoczonych i seansów spirytystycznych.

"Teoria niegrzecznej dziewczynki" to powieść, która zmusza do refleksji i zadawania pytań.








"Teoria niegrzecznej dziewczynki" Hubert Haddad, tł. Marta Olszewska, W.A.B., Warszawa 2015

źródła zdjęć i informacji o siostrach Fox: wikipedia, http://afflictor.com/, https://roadtrippers.com/