Bliźnięta doktora Mengele

"Mam nadzieję, że swoim skromnym głosem kieruję do świata przesłanie wybaczenia, przesłanie pokoju, przesłanie nadziei, przesłanie ukojenia. Nigdy więcej wojen, nigdy więcej doświadczeń bez świadomej zgody tych, na których są przeprowadzane, nigdy więcej komór gazowych, nigdy więcej bomb, nigdy więcej nienawiści, nigdy więcej zabijania, nigdy więcej obozów takich jak Auschwitz."

Eva i Miriam Mozes, 1935 rok.

Josef Mengele zwany Aniołem Śmierci jest najbardziej znanym nazistowskim lekarzem przeprowadzającym pseudomedyczne eksperymenty w obozie zagłady Auschwitz- Birkenau. Niewiele z jego ofiar przetrwało bestialskie męczarnie, ale tym którym się to udało, oddają światu swoje świadectwo. Jedną z takich osób jest Eva Mozes Kor, która w książce "Przetrwałam. Życie ofiary Josefa Mengele" opisuje swoje przeżycia i doświadczenia z przedsionka do piekła.

Eva (z lewej) i Miriam (z prawej), Auschwitz, 26 stycznia 1945 rok.

Dziesięcioletnia Eva i jej siostra bliźniaczka Miriam zostały wyrwane ze swojego środowiska, sielskiego otoczenia, dobrobytu i brutalnie wtłoczone do bydlęcych wagonów jadących do Auschwitz tylko dlatego, że były Żydówkami. Na rampie najbardziej przerażającego obozu zagłady wyszarpnięte z ciepłych ramion matki stały się kolejnymi ofiarami, eksponatami, bliźniętami doktora Mengele. To co zobaczyły, przeżyły, doświadczyły na zawsze naznaczyły i napiętnowały ich serca i dusze, tak jak na zawsze pozostał im ślad wytatuowany na lewym przedramieniu.

W laboratorium doktora Mengele w Auschwitz

Eva nie zagłębiając się zbytnio w szczegóły opowiada o najtrudniejszym etapie swojego życia. Musiała dorosnąć, dojrzeć w ekspresowym tempie i wziąć odpowiedzialność za ocalenie swoje i ukochanej siostry Miriam. Nie było to łatwe zadanie, wszystko sprzysięgło się przeciwko nim: przede wszystkim uwłaczające warunki pobytu , bród, smród, głód, choroby i bliskość śmierci, którą czuły na karku każdego dnia i nocy. Nazistom zależało na wynikach swoich pseudomedycznych eksperymentów, za to na pacjentach nie zależało im nic a nic. "Przeżycie stało się sprawą najważniejszą. Wiedziałyśmy, że żyjemy z powodu tych pseudomedycznych eksperymentów. Z powodu korzystnego dla nas zrządzenia natury. Ponieważ byłyśmy bliźniaczkami doktora Mengele." Dziewczynki starały się robić wszystko by jak najdłużej być potrzebną i przydatną. Nauczyły się kraść, oszukiwać, zobojętnieć na okrucieństwo, bestialstwo i bezwzględność rzeczywistości, która je otaczała. "Nie potrafiłam się użalać nad sobą czy Miriam ani nad nikim innym. Nie mogłam myśleć o sobie jako ofierze, bo wiedziałam, że wtedy przepadnę. To było proste. Nie istniała dla mnie żadna inna możliwość poza tą, że przetrwamy." Najważniejsza nauka płynąca z ust Evy to: nigdy się nie poddawaj. Trzeba walczyć do samego końca bo nigdy nie wiadomo kiedy się pojawi szansa na ocalenie.

Eva i Miriam jako licealistki w Kluż.

"Przetrwałam. Życie ofiary Josefa Mengele" jest skierowana w sposób szczególny do młodzieży, która odznacza się sporą ignorancją w tym temacie. Ich wiedza o historii najnowszej jest znikoma przez co krzywdząca pamięć o ludziach, którzy przeżyli piekło wojny, Auschwitz, Holokaustu. Eva podzieliła się swoją historią, a Lisa Rojany Buccieri- autorka książek dla dzieci, ukształtowała ją w sposób przystępny dla młodego czytelnika: prosty język, atrakcyjny, wartki przebieg opowieści a brutalny obraz wojny sprowadzony do poziomu odbiorcy.
Zastanawiacie się pewnie dlaczego książka skierowana jest do młodych ludzi? Moja teoria jest taka: Eve wiele upokorzeń względem swojego pochodzenia doznała od swoich rówieśników. Także już po wojnie, kiedy sama została matką, okoliczne dzieci nie znające jej przeszłości, uważały jej zachowanie, nawyki, zastrzeżenia za dziwaczne, a swoje niezrozumienie demonstrowali złośliwym dokuczaniem.
Nietolerancja, rasizm rodzi się z niewiedzy i niezrozumienia. Im szybciej nauczymy dzieci tych wartości, tym większa jest szansa, że Auschwitz nigdy nie powróci.




Eva Mozes Kor, Lisa Rojany Buccieri "Przetrwałam. Życie ofiary Josefa Mengele", tł. Teresa Komłosz, Prószyński i s- ka, Warszawa 2014



* zdjęcia pochodzą z recenzowanej książki