Walka o dziecko

Katastrofy lotnicze zdarzają się rzadziej niż wypadki samochodowe. Jednak jeżeli już do niej dojdzie to jednorazowo ginie około dwustu osób: pasażerów i obsługi samolotu. Nie sposób opisać i uświadomić sobie tragedii rodzin i bliskich ofiar, którzy muszą zmagać się dramatyzmem poszukiwania i rozpoznania szczątków, pospiesznych pogrzebów, żałoby,  pozostania z pustką, dziurą ziającą w miejscu ich serca.

Katastrofa lotnicza jest również głównym tematem powieści Michela Bussi "Samolot bez niej". Tuż przed świętami Bożego Narodzenia, w nocy z 22/23 grudnia 1980 r. o zbocze góry Mont Terrible  rozbija się Airbus 5403 Stambuł- Paryż. Ratownicy, którzy przybyli na miejsce tragedii, odnajdują spalony samolot, zwęglone szczątki ludzkie i trzymiesięczne niemowlę na granicy życia i śmierci. Szybka interwencja lekarzy pozwala uratować dziecko. Do szpitala, po ocaleńca zgłaszają się dwie rodziny: bogata- de Carville i biedna- Vitral. Kim jest uratowane niemowlę? Lyse- Rose czy Emilie? Dziedziczką fortuny czy wnuczką sprzedawczyni frytek? Obie rodziny bezwzględnie upierają się przy swoim zdaniu więc iście salomonową decyzję musi podjąć sąd. Jednocześnie zagadkę tę próbuje rozwikłać prywatny detektyw Credule Grand- Duc zatrudniony przez jedną z babć.

Aktorami tego dramatu są dwie pary rodziców i dziadków, którzy w jednej chwili stracili ukochanych synów, synowe i maleńkie wnuczki. Dlatego z taką zażartością walczą o ocaloną dziewczynkę. Niestety ich szanse nie są równe. Bogaci de Carville uruchamiają wszelkie znajomości i możliwości aby ziściła się ich wersja wydarzeń. Biedni Vitralowie nie chcą odpuścić, ale nie mają do dyspozycji tylu środków. Z pomocą przychodzi im przypadek i głupota przeciwnika. Batalia o dziecko jest długa i bardzo wyczerpująca emocjonalnie. Cierpią na tym dzieci, które szczęśliwie uniknęły feralnego lotu, Malvina i Marc. Szczególnie ta pierwsza została potraktowana bardzo przedmiotowo. Opuszczona, wykorzystana, kształtowana w zawiści, złości, nienawiści, poczuciu niesprawiedliwości, nie rozwija się harmonijnie, a jej psychika łamie się i ewoluuje w zatrważającym kierunku. Także sama Lylie (połączenie imion Lyse- Rose i Emilie) wzrasta w niepewności, bez poczucia przynależności, własnej tożsamości i korzeni. Czuje się zagubiona, nierozumiana, a rodzące się uczucie do brata przeraża ją.

Charakterologia postaci oddana bardzo wiernie, rzetelnie i wiarygodnie: stany psychozy- psychotyczne Malviny, makiawelistyczne zachowania rodziny de Carville, synonim- zagubienie Lylie, nieustępliwość Credule'a Grand- Duca czy niezłomność Marca. Z zapartym tchem śledziłam ich losy, udzielały się mi ich emocje, sugerowałam się ich przemyśleniami tworząc swego rodzaju symbiozę.  

Akcja powieści rozgrywa się na dwóch płaszczyznach czasowych, w 1998 r, który jest teraźniejszym dla opisywanych wydarzeń i w przeszłości, którą poznajemy przy pomocy pamiętnika i osobliwego testamentu prowadzonego przez detektywa Grand- Duca. Od samego początku fabuła i kolejne wątki są bardzo tajemnicze i zawiłe, a w raz z jej postępem jeszcze bardziej się komplikują. Nic nie jest pewne w stu procentach, a pojawiające się tropy i wskazówki często wywodzą w pole. Intrygi gonią intrygę, które nie dają chwili na zaczerpnięcie oddechu. Za każdą kolejną kartką czają się skryte pragnienia, marzenia, namiętności ale też zatajane cele, strachy czy miejsca nieodporne na ból i cierpienie.

Książka dobitnie uświadamia jak ważne są świadomość własnej przeszłości i przynależności do rodziny, środowiska, społeczności. Bez tego trudno jest zbudować odpowiednie relacje międzyludzkie ale i własne marzenia, pasje, miłość, przyszłość.

Michel Bussi wskazuje jak oczekiwania, niespełnione ambicje wpływają na działania człowieka. Niektórzy godzą się z tym co przynosi los, a inni próbują nagiąć go do własnych wyobrażeń. Możemy się również przekona o tym, jak jeden, nieoczekiwany impuls, działanie pod wpływem chwili zmienia życie wielu ludzi, ich uczucia i przyszłość.

Michel Bussi doskonale wykorzystuje pragnienia i oczekiwania czytelnika , wkomponowuje się w nie i wymusza odpowiednie reakcje. "Samolot bez niej" czytałam z autentyczną ciekawością, apetytem i przejęciem.  Przygotujcie się, że myśli "Jeszcze tylko jedno zdanie" albo "Przeczytam tylko do końca rozdziału" staną się mantrą powtarzaną do ostatniej strony powieści i nie uda Ci się od niej oderwać dłużej niż na sekundę.

Fenomenalna lektura.

Ucieszyła mnie wiadomość, że sprzedano prawa do adaptacji filmowej tej książki gdyż jest warta poznania i opowiedzenia jej szerszemu gronu społeczeństwa.






Michel Bussi "Samolot bez niej", tł. Magdalena Krzyżosiak, Świat Książki, Warszawa 2014




Za możliwość przeczytania książki bardzo dziękuję Pani Katarzynie reprezentującej wydawnictwo Świat Książki :):)) Dziękuję za okazane zaufanie :)